Αναβίωση εθίμου κρεμάσματος μαντηλιών

Γράφει ο/η

newsroom

Μετά από εκατό χρόνια, σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων του οικισμού Αγίου Δημητρίου Γάβρου, αναβίωσε χθες για τρίτη χρονιά με αφορμή την εορτή της Παναγιάς – Ζωοδόχου Πηγής και την πανήγυρη του ομώνυμου παρεκκλησίου που βρίσκεται σε δασώδη περιοχή μεταξύ των οικισμών Αγίου Δημητρίου και Γάβρου.

Το έθιμο που αναβιώνει σήμερα οφείλεται στην πρωτοβουλία του τοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου «ΤΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑ»  και συνδέεται με ιστορία, ήθη, έθιμα και παραδόσεις που εντάσσονται στο εκκλησιαστικό αγιολόγιο – εορτολόγιο, αφορά το σπηλαιώδες μονύδριο Ζωοδόχου Πηγής που βρίσκεται στον βράχο που φέρει την ονομασία «Μαντήλι» και βρίσκεται στην ευρύτερη συστάδα βράχων που αποτελεί προέκταση των Μετεώρων και έχει να κάνει με το κρέμασμα μαντηλιών ως τάμα των πιστών προς την Παναγία – Ζωοδόχου Πηγή.

Σ΄ αυτό το σπηλαιώδες μονύδριο οι κάτοικοι ανήμερα της εορτής ανέβαιναν στον βράχο κρεμάζοντας τα μαντήλια – τάματα των πιστών της περιοχής. Να σημειώσουμε ότι το εν λόγω μονύδριο αποτελούσε, μαζί με τον Άγιο Νικόλαο Γάβρου, τον Άγιο Θεοδόσιο και την Παλαιοπαναγιά – Μήκανης μια μοναστική κοινότητα που υπάγονταν πνευματικά στην Επισκοπή των Σταγών και μαζί με τα Μετέωρα συναποτελούσαν το Μετεωρίτικο μοναστικό  κέντρο.

Αν και για το εν λόγω μονύδριο δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία  εν τούτοις μάλλον αποτελεί σύγχρονο των άλλων μονυδρίων (Αγίου Θεοδοσίου, Αγίου Νικολάου Γάβρου και Παλαιοπαναγιάς – Μήκανης) τα οποία βρέθηκαν σε μεγάλη ακμή και αργότερα  εγκαταλείφθηκαν από τους οικιστές τους αφήνοντας όμως πίσω τους πλούσια ιστορία αλλά και στοιχεία που αποτυπώνονται στα χαλάσματα και στις αγιογραφίες που βρίσκονται αποτυπωμένες στον βράχους.

Να σημειωθεί ότι την τελευταία φορά που ανέβηκαν  στον βράχο «Μαντήλι» όπου το σπηλαιώδες μονύδριο Παναγίας – Ζωοδόχου Πηγής  και λειτούργησαν, ήταν στο τέλος της δεκαετίας του ’70. Από τότε δεν ανέβηκε κανείς στον βράχο. Τώρα ο τοπικός Πολιτιστικός Σύλλογος αποφάσισε, αφού έλαβε υπόψη τις μαρτυρίες παλιότερων κατοίκων, να αναβιώσει το έθιμο του κρεμάσματος μαντηλιών ανήμερα της εορτής βοηθούντων αναρριχητών που μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας στο παρακείμενο παρεκκλήσι θα αναρριχηθούν στον βράχο (ύψος 15-20 μέτρων) για να κρεμάσουν τα μαντήλια – τάματα των πιστών.

Για το πώς και γατί κτίστηκε το σημερινό παρεκκλήσι Παναγίας – Ζωοδόχου Πηγής υπάρχουν μαρτυρίες που λένε ότι ένας βοσκός έβλεπε συχνά όνειρο όπου η εικόνα της Παναγίας κατέβαινε από το βράχο και παρέμεινε στο σημείο όπου κτίστηκε τελικά ο νέος ναός καθώς αυτό ερμηνεύτηκε ως μήνυμα και επιθυμία της Παναγίας.

Τον Δήμο Καλαμπάκας εκπροσώπησε ο Αντιδήμαρχος κος Δημήτριος Βουρλίτσης.

Γρηγόρης Καλύβας

Βαγγέλης Γκιάτας