Πρόγραμμα για την Ενδοσχολική Βία και Σχολική Διαμεσολάβηση

Γράφει ο/η

newsroom

Η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Τρικάλων σε συνεργασία με τους Συμβούλους Εκπαίδευσης Δ.Ε Τρικάλων, τον Δήμο Τρικκαίων, το Δίκτυο Σχολείων Σχολικής Διαμεσολάβησης και τη συνεργασία δύο πανεπιστημιακών ιδρυμάτων οργανώνει μεικτό πρόγραμμα επιμόρφωσης με τίτλο: «Ενδοσχολική Βία και Σχολική Διαμεσολάβηση» χρησιμοποιώντας τη νέα πλατφόρμα ασύγχρονης εκπαίδευσης «e-learning ad hoc Trikala» που σχεδιάστηκε από τη Δ.Δ.Ε. Τρικάλων.

Ο αρχικός σχεδιασμός του προγράμματος καθώς και ο βασικός σχεδιασμός και η φιλοσοφία της πλατφόρμας βασίστηκε σε μια ιδέα του Διευθυντή της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Τρικάλων Δρ Αλέξανδρου Καπανιάρη, η οποία ολοκληρώθηκε με την συνδρομή επιστημονικών συνεργατών και εκπαιδευτικών.

Ειδικότερα, το πρόγραμμα υλοποιείται με τη συνεργασία του Εργαστηρίου Μελέτης Κοινωνικών Θεμάτων, Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης (ΜΕ.Κ.ΘΕ.ΜΕ.) του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων δια του Θεόδωρου Θάνου, Καθηγητή του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Συμβουλευτική Ψυχολογία και Συμβουλευτική στην Ειδική Αγωγή, την Εκπαίδευση και την Υγεία του Παιδαγωγικού τμήματος Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, δια της Χριστίνας Ι. Ρούση, Ψυχολόγο, Επίκουρη Καθηγήτρια Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας του Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής, της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Τρικάλων Δρ Αλέξανδρος Καπανιάρης: «Το πρόγραμμα «Ενδοσχολική Βία και Σχολική Διαμεσολάβηση», έρχεται σε μια περίοδο που οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται όσο τίποτα άλλο τέτοιου είδους εργαλεία και σύγχρονες προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση ζητημάτων ενδοσχολικής βίας. Οι τελικοί επωφελούμενοί μας είναι οι μαθητές/τριες, οι γονείς και η ίδια η κοινωνία που μαστίζεται από τη βία μέσα και έξω από τα σχολεία. Το πρόγραμμα απευθύνεται στους/στις εκπαιδευτικούς της Δ.Ε. Τρικάλων, προκειμένου να επιμορφωθούν και να σχεδιάσουν, εντός των σχολικών τους μονάδων, δράσεις για την πρόληψη, αντιμετώπιση και τη διαχείριση των φαινομένων βίας, καλλιεργώντας και προάγοντας επικοινωνιακές δεξιότητες, αναπτύσσοντας κλίμα συνεργασίας και αλληλοϋποστήριξης μεταξύ των μαθητών –τριών εντός της σχολικής μονάδας και ενδυναμώνοντάς τους με στρατηγικές για τη διαχείριση των συγκρούσεων. Σε όλη αυτή την προσπάθεια συνεργάστηκαν πολλά μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας (Σύμβουλοι, Εκπαιδευτικοί, Διοικητικοί, Πανεπιστημιακοί), ώστε να έχουμε αυτό το αποτέλεσμα και ταυτόχρονα θα χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά μια νέα καινοτόμα πλατφόρμα ασύγχρονης εκπαίδευσης («e-learning ad hoc Trikala») θέτοντας τις βάσεις ώστε το επιμορφωτικό πρόγραμμα στη συνέχεια να προσφερθεί ως εκπαιδευτικό πρόγραμμα ενδοσχολικής επιμόρφωσης ή ως ένα πρόγραμμα που μπορεί αξιοποιηθεί από όλα τα σχολεία της Ελλάδος. Περιμένουμε με αγωνία την υλοποίησή του και στη συνέχεια την εφαρμογή στις σχολικές τάξεις τη νέα σχολική χρονιά 2024-25, αξιολογώντας στην πράξη τα αποτελέσματα αυτής της επίπονης δουλειάς».

Το πρόγραμμα ξεκινάει στις 04/03/24 και ολοκληρώνεται στις 03/05/24, έτσι ώστε οι επιμορφούμενοι να μπορούν να εφαρμόσουν την σχολική διαμεσολάβηση σε ζητήματα ενδοσχολικής βίας από το σχολικό έτος 2024-25. Το πρόγραμμα σε επίπεδο πρόληψης της ενδοσχολικής βίας, μετά την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών έχει ως σκοπό οι μαθητές-τριες να αναπτύξουν επικοινωνιακές δεξιότητες συνεργασίας και οικοδόμησης εμπιστοσύνης, δημιουργώντας ομάδες φιλίας εντός της σχολικής μονάδας, έχοντας εφοδιαστεί με τα κατάλληλα εργαλεία ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται τις καταστάσεις διαφορετικά και να επικοινωνούν με τον απαιτούμενο τρόπο για κάθε ξεχωριστή περίσταση.

Επιπρόσθετα, το πρόγραμμα έχει ως γενικό σκοπό την παροχή βασικών γνώσεων και ειδικών δεξιοτήτων σε σχέση με τη Σχολική Διαμεσολάβηση ως πρακτική ειρηνικής επίλυσης των σχολικών συγκρούσεων, η οποία εφαρμόζεται με τον διάλογο, την ενσυναίσθηση και την ενεργητική ακρόαση εντός του σχολικού πλαισίου. Έτσι μετά την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και κατά την εφαρμογή του στα σχολεία, μία ομάδα μαθητών/τριών εκπαιδεύονται και λειτουργούν ως διαμεσολαβητές/τριες ανάμεσα σε παιδιά που έχουν συγκρουστεί.

Οι στόχοι του προγράμματος είναι:

• Η εκπαίδευση/επιμόρφωση στελεχών των σχολικών μονάδων της Δ.Ε. Τρικάλων. Τα άτομα αυτά θα έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν νέες γνώσεις και δεξιότητες σε δύο διαφορετικές τεχνικές, διαμεσολάβηση και Μη Βίαιη επικοινωνία.
• Η προσωπική ανάπτυξη και επαγγελματική εξέλιξη των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών.
• Η αντιμετώπιση καταρχάς και η μείωση ακολούθως των βίαιων συμπεριφορών και η διαχείριση των συγκρούσεων από ομάδες μαθητών/τριών με νέα εργαλεία τα οποία θα συμπληρώνουν τα υπάρχοντα.
• Η καλλιέργεια κουλτούρας διαχείρισης ενδεχόμενων εσωτερικών προβλημάτων στις σχολικές μονάδες, καθώς αναμένεται, τα εμπλεκόμενα μέρη (εκπαιδευτικοί, μαθητές-τριες) να υιοθετήσουν το μοντέλο της ειρηνικής επίλυσης γενικότερα.
• Η εκμάθηση ανάπτυξης βασικών επικοινωνιακών δεξιοτήτων, μέσω βιωματικών εργαστηρίων, δημιουργικότητας, επικοινωνίας, κριτικής σκέψης, συνεργασίας, αυτομέριμνας, ανθεκτικότητας, ενσυναίσθησης και ευαισθησίας, καθώς και ορισμένων κοινωνικών δεξιοτήτων, όπως οργανωτική ικανότητα,προγραμματισμός,παραγωγικότητα,προσαρμοστικότητα,πρωτοβουλία και υπευθυνότητα.
• Η ένταξη σε νέες τεχνικές επίλυσης των συγκρούσεων στην καθημερινή πρακτική των συμμετεχουσών σχολικών μονάδων, έτσι με την εφαρμογή αυτών να τις διαχειρίζονται μαθητές και εκπαιδευτικοί, μετασχηματίζοντας τον τρόπο αντιμετώπισής τους.

Τα βιωματικά εργαστήρια, μέσα από μια σειρά ασκήσεων και δραστηριοτήτων, επιδιώκουν να ενισχύσουν τους/τις εκπαιδευτικούς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, έτσι ώστε με τη σειρά τους να βοηθήσουν τους/τις μαθητές/τριες:

• Να συνεργάζονται και να επικοινωνούν αποτελεσματικά στα πλαίσια της ομάδας.
• Να αναπτύξουν την αυτοεκτίμησή τους.
• Να μάθουν να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν ελεύθερα τα συναισθήματά τους.
• Να αναπτύξουν «συναισθηματική ενσυναίσθηση», δηλαδή να κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων.
• Να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα αρνητικά συναισθήματα (π.χ. θυμός, φόβος, θλίψη κλπ.).
• Να αναπτύξουν τις γνωστικές τους ικανότητες (π.χ. σκέψη, συγκέντρωση, αξιολόγηση, επίλυση προβλημάτων κλπ).
• Να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τις διαμάχες και τις συγκρούσεις.

Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί σε περιβάλλον μεικτής διαδικασίας μάθησης με πρότυπες συνδυαστικές μορφές εκπαίδευσης. Όλες οι θεματικές Ενότητες θα υποστηριχθούν με την αξιοποίηση ηλεκτρονικής πλατφόρμας ασύγχρονης -εξ αποστάσεως- μάθησης (e-learning). Το διαδραστικό υλικό του προγράμματος θα αναρτάται με εβδομαδιαίο ρυθμό στην ειδική πλατφόρμα (moodle) «http://www.learnthessaly.gr». Η οργάνωση της δομής του προγράμματος θα οριστεί από την επιστημονική ομάδα του προγράμματος.

Το πρόγραμμα θα είναι μεικτό (σύγχρονα, ασύγχρονα και δια ζώσης βιωματικά εργαστήρια και δράσεις). Ειδικότερα θα χωρίζεται στις παρακάτω ενότητες:

Α. Εκπαιδευτικό υλικό για μελέτη και εισηγήσεις, συνδυάζοντας σύγχρονη και ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Β. Βιωματικά εργαστήρια και βιωματικές δράσεις με εκπαιδευτικούς και μαθητές/τριες από σχολικές μονάδες για την ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων στο σχολείο .

Η επιστημονική επιτροπή του προγράμματος απαρτίζεται από τους: Αγαθοκλή Αζέλη, Σύμβουλο Εκπαίδευσης ΠΕ02, Δημήτρη Θεοχάρη, Σύμβουλο Εκπαίδευσης ΠΕ03, Γεωργία Καραγιάννη, Σύμβουλο Εκπαίδευσης ΠΕ06, Δήμητρα Παπανδρέου, Σύμβουλο Ειδικής Αγωγής και Ενταξιακής Εκπαίδευσης ΠΕ70 ΕΑΕ και Δήμητρα Βαργιάμη, Εκπαιδευτικό ΠΕ78, Μ.ed εκπαιδεύτρια ενηλίκων.

Οι συνεργάτες/τριες, εισηγητές/τριες και υπεύθυνοι/ες των βιωματικών εργαστηρίων του προγράμματος είναι: ο Θεόδωρος Θάνος, Καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, η Χριστίνα Ι. Ρούση, Ψυχολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας του Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής, Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο Απόστολος Μπάρλος, εκπαιδευτής Ενηλίκων με ειδίκευση στις τεχνικές του εκπαιδευτικού δράματος ως εργαλείου μάθησης, η Βάσω Γώγου, εκπαιδεύτρια ενηλίκων με ειδίκευση στις τεχνικές του εκπαιδευτικού δράματος ως εργαλείου μάθησης, η Δήμητρα Β. Μουσιώλη, LL.B, Msc, Δικηγόρος – Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ, εξειδικευμένη στην Οικογενειακή και Σχολική Διαμεσολάβηση και στη Διαχείριση Διαζυγίου και Χωρισμού Γονέων, η Δήμητρα Βαργιάμη, Εκπαιδευτικός ΠΕ78, Μ.ed εκπαιδεύτρια ενηλίκων, η Δέσποινα Καραμπατζάκη, εκπαιδευτικός –ψυχολόγος, με εμπειρία στην εφαρμογή της σχολικής διαμεσολάβησης, η Αγγελική Γιαννάτου, συνταξιούχος εκπαιδευτικός, πρώην Διευθύντρια του 2ου Γυμνασίου Ασπροπύργου, η Άννα Μπαφίτη, Κοινωνιολόγος, Διευθύντρια του Γυμνασίου Αμμοχωρίου Φλώρινας και η Μαρία Κωτσέλη, συνταξιούχος εκπαιδευτικός με εμπειρία στην εφαρμογή της σχολικής διαμεσολάβησης.

Υπεύθυνος της τεχνικής υποστήριξης του προγράμματος είναι ο Δημήτριος Γεωργολιός, Πληροφορικός του Τμήματος Δ’ Πληροφορικής και Νέων Τεχνολογιών της Δ.Δ.Ε. Τρικάλων, ενώ η οργανωτική υποστήριξη πραγματοποιείται από τους Λεωνίδα Μποντίλα, Υπεύθυνο Πληροφορικής και Νέων Τεχνολογιών Δ.Δ.Ε Τρικάλων και Νικόλαο Παπακωνσταντίνου, Προϊστάμενο Τμήματος Ε’ Εκπαιδευτικών Θεμάτων Δ.Δ.Ε Τρικάλων.

Από τη ΔΔΕ Τρικάλων