Πολλοί και φέτος οι αναρριχητές που κρέμασαν τα μαντήλια

Γράφει ο/η

newsroom

Πλούσια η τοπική παράδοση των ημερών  έδωσε και φέτος ξανά έντονη την παρουσία της αποδεικνύοντας ότι εξακολουθεί να τροφοδοτεί τον ρυθμό της σύγχρονης ζωής μας.

Σήμερα  τιμήθηκε  ο Άγιος Γεώργιος και πολλά εξωκλήσια, ιερές Μονές και ενορίες αφιερωμένες στην χάρη του στην περιοχή Καλαμπάκας έδωσαν τον δικό τους τόνο με τα ήθη και έθιμα να εμπλουτίζουν τις θρησκευτικές ακολουθίες .

Στον Άϊ Γιώργη τον «Μαντηλά» στο Καστράκι

Επίκεντρο των θρησκευτικών και λαϊκών εκδηλώσεων για την περιοχή Καλαμπάκας το Καστράκι και το ομώνυμο μοναστήρι που βρίσκεται στο κοίλωμα του βράχου στου «ΣΤΥΛΟΥ» που δεσπόζει πάνω από τον οικισμό καθώς πλήθος κόσμου συνέρευσε και εφέτος προκειμένου είτε να παρακολουθήσουν το έθιμο της ανάβασης για το κρέμασμα των μαντηλιών , είτε και να πάρουν μέρος στο εν λόγω έθιμο.

Να πούμε ότι το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του Μαντηλά είναι ένα από τα τέσσερα μοναστήρια που ίδρυσε το 1367 ο πρώτος της σκήτης των «ΣΤΑΓΩΝ» Νείλος.

Το όνομα «μαντηλάς» καθιερώθηκε γιατί τη μέρα της πανήγυρης του Μοναστηριού νέοι του Καστρακίου σκαρφαλώνουν για να κρεμάσουν τα μαντήλια, που κάθε καστρακινή οικογένεια, εν είδη τάματος, αφιερώνει στον Άγιο τα οποία σχεδόν πάντα συνοδεύονται από κάποιο αίτημα ή ευχαριστία για την βοήθεια του Αγίου και φυσικά να κατεβάσουν τα περσινά που μοιράζονται ως φυλαχτό στους παρευρισκόμενους.
Το έθιμο και φέτος προσέλκυσε πολλούς ντόπιους και επισκέπτες που όσο συνεχίζονταν η τέλεση της θείας λειτουργίας στο εκκλησάκι που βρίσκεται στη βάση του βράχου παρακολουθούσαν την διαδικασία της ανάβασης των νέων που ζωσμένοι τα μαντήλια – αφιερώματα – των καστρακινών ανέβηκαν στο βράχο κρεμώντας τα καινούργια και κατεβάζοντας τα παλιά μοιράζωντάς τα στον κόσμο ως φυλαχτό .
Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας και πριν κατέβουν έπιασαν το τραγούδι τραγουδώντας τα γνωστά τοπικά πασχαλιάτικα τραγούδια.
Ένα απ’ αυτά είναι και το παρακάτω:

«Κάτω σε μακρυχώραφο, σε πράσινο λιβάδι, θεριζ’ ο Για, μωρ’ μάτια μου, θερίζει ο Γιάννης μοναχός και βαριαναστενάζει.
– Τ’ έχεις Γιάννη μ’ και θλίβεσαι και βαριαναστενάζεις;…».
Ο τελευταίος νέος που κατεβαίνει τοποθετεί ένα λευκό μαντήλι στον πάσαλο απ’ όπου δένεται το σχοινί που βοηθά στην ανάβαση του απότομου βράχου και φτάνοντας στη βάση μοιράζοντας τα μαντήλια.

Ο θρύλος

Για τον θρύλο ο γνωστός Καστρακινός Αποστόλης Μαλατράς επισημαίνει:
«…Όσον αφορά τώρα το θρύλο που συνδέεται με το έθιμο των μαντηλιών αλλά και την καθιέρωση του ονόματος «Άγιος Γεώργιος ο Μαντηλάς» έχει να κάνει με το γεγονός ότι όταν ένας Τούρκος επιχείρησε κάποτε να κόψει ξύλα από το δάσος που βρίσκονταν κάτω απ’ το μοναστήρι καθηλώθηκε στο έδαφος και δεν ελευθερώθηκε παρά μόνο όταν έταξε να φέρει στη χάρη του αγίου τον πολύτιμο φερετζέ της γυναίκας του. Επίσης μια άλλη εκδοχή του θρύλου θέλει τη γυναίκα του Τούρκου αξιωματούχου να δένει την πληγή του στο πόδι από το τσεκούρι με την μαντήλα της τάζοντάς την στον Άγιο Γεώργιο.

Το παράδειγμα αυτό το ακολούθησαν και οι χριστιανοί και έτσι πέρασε από γενιά σε γενιά φτάνοντας μέχρι σήμερα…».

Βαγγέλης Γκιάτας