Τα ανθρωπόφιλα πουλιά του νομού Τρικάλων

Γράφει ο/η

Ελένη Χολέβα

Οι φωλιές τους γέμισαν με τη φτερωτή τους ύπαρξη ενώ εμείς βρισκόμασταν σε περιορισμό λόγω της πανδημίας. Η Άνοιξη ήρθε και έφυγε τελικά, κι ας ήταν ο άνθρωπος κλεισμένος στα σπίτια του. Ο κόσμος γύρω, ακολούθησε το ρου του χρόνου όπως πάντα. Κάπως έτσι έφτασαν χωρίς υποδοχή οι πελαργοί στα καλοκαιρινά τους σπίτια. Κάποιοι σε καμπαναριά άλλοι σε στύλους και κάποιοι ελάχιστοι μοναχικοί μαύροι σε δέντρα.

Πλέον, με τη ζωή τους να έχει τακτοποιηθεί στα μέρη μας, μπορούμε να τους θαυμάζουμε ξανά, να «κλέβουμε» με το φωτογραφικό μας φακό στιγμές τους και να νιώθουμε τυχεροί που δεν χάσαμε κι αυτό τον σύντροφο. Μέχρι στιγμής τουλάχιστον. Γιατί και οι πελαργοί κινδυνεύουν, όπως και όλα τα πλάσματα που αναγκάζονται να μοιράζονται με αγωνία τον κόσμο μαζί με τον άνθρωπο…

Πάνω από 80 κατοικημένες φωλιές

Πόσοι είναι όμως στο νομό Τρικάλων; Μειώνεται ο πληθυσμός τους ή αυξάνεται; Η τελευταία μέτρηση έγινε το 2014 η επόμενη αναμένεται το 2024. Με βάση τα τελευταία στοιχείαλοιπόν ο νομός Τρικάλων είχε 88 κατοικημένες φωλιές και 10 που ήταν άδειες. Στο νομό Λαρίσης καταγράφηκαν οι περισσότερες ενεργές (134), ακολουθούσε η περιοχή της Καρδίτσας με 102 και τελευταίος ο νομός Μαγνησίας με 40 φωλιές που κατοικούταν μέχρι το 2014.

Η παρουσία των πελαργών στην περιοχή μας, όπως και σε όλη τη χώρα, αποτελεί κι ένα μικρό μυστήριο. Ενώ σε άλλες περιοχές οι πελαργοί προτιμούν να χτίζουν τις φωλιές τους σε δέντρα, οι πελαργοί στη χώρα μας επιλέγουν να χτίσουν φωλιές σε τεχνητές βάσεις όπως καμπαναριά και στύλοι. Με μια εξαίρεση βέβαια, του πιο άγνωστου σε εμάς είδους που συναντάται όμως και στο νομό Τρικάλων, του Μαυροπελαργού, που επιλέγει πιο δασικές περιοχές. Η φιλική διάθεση του πελαργού και η επιλογή να συμβιώνει με τον άνθρωπο στη Θεσσαλία και σε όλες τις περιοχές στη χώρα μας, δεν έχει ερμηνευτεί ικανοποιητικά. «Ίσως επειδή τους αγαπάμε» λέει ο βιολόγος-ορνιθολόγος Δημήτρης Βαβύλης. Βέβαια, αυτό δεν συνέβαινε πάντα… Στην Πελοπόννησο για παράδειγμα, τώρα γεμίζουν ξανά οι φωλιές. Λέγεται ότι επί τουρκοκρατίας οι πελαργοί φώλιαζαν στους μιναρέδες της περιοχής. Με την απελευθέρωση  τα πουλιά πήραν το όνομα Τουρκοπούλια και τα σκότωναν  ταυτίζοντάς τα με τον εχθρό.

Το μετέωρο βήμα …

Αν και δεν υπάρχει κάποια εμπεριστατωμένη έρευνα ακόμη- προβληματίζει η διαπίστωση ότι σε πιο ορεινές περιοχές οι φωλιές έχουν αδειάσει. Το ίδιο και στο κέντρο των Τρικάλων. Βέβαια σε αυτή την περίπτωση υπάρχει η λογική εξήγηση ότι είναι πιο εύκολο σε χωριά να βρούνε τροφή στα διπλανά χωράφια όπως φίδια, ποντίκια κα.

Η μεγαλύτερη απειλή αυτή τη στιγμή για τους πελαργούς είναι η λαθροθηρία στο μακρινό Λίβανο. Πολλά από τα πουλιά που δεν φτάνουν στις φωλιές τους στην Ελλάδα, έχουν πέσει θύματα σε ένα αιματοκύλισμα χωρίς τέλος.

Τα αποδημητικά πουλιά μοιάζουν να έχουν το ίδιο τραγικές ζωές με πολλούς συνανθρώπους μας στο ταξίδι τους προς τη γη μιας νέας ζωής, και της επιβίωσης. Σε αυτή την περίπτωση, η δικτύωση των οργανώσεων, οι διακρατικές συνθήκες και πρωτοβουλίες διασφαλίζουν πολλά παραπάνω για την προστασία των ζώων.

Η επόμενη απειλή είναι η ηλεκτροπληξία. Φωλιάζοντας σε στύλους ρεύματος υπάρχει ο κίνδυνος να καούν, να τραυματιστούν κοκ. Όπως τονίζει ο Δημήτρης Βαβύλης, είναι πραγματικά σημαντικό να υπάρχει συνεργασία μεταξύ φορέων, δήμων και της ΔΕΗ για να προβαίνουν άμεσα όπου κρίνεται απαραίτητο. Αντίστοιχα, η συνέργεια βοηθάει και στην περίπτωση που κάποιος νεοσσός πέσει από τη φωλιά. Τέλος, ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο πώς επιδρά η κατανάλωση τροφής επιβαρυμένης με φυτοφάρμακα κοκ ενώ πολλές φορές σκουπίδια που τραβούν στη φωλιά τους, όπως σάκοι συνθετικοί, μπορούν άθελά τους να αποβούν μοιραία για τη ζωή των μικρών τους. Οπότε, φροντίζοντας γενικότερα για ένα καθαρό και λιγότερο επιβαρυμένο περιβάλλον, φροντίζουμε ταυτόχρονα και κάθε ύπαρξη γύρω μας.