Προσκυνηματική και επίκαιρη επίσκεψη του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων

Γράφει ο/η

newsroom

Συνδυάζοντας το τερπνόν μετά του ωφελίμου (όπως πάντα) ο Φιλολογικός Ιστορικός Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.ΛΟ.Σ.) Τρικάλων πραγματοποίησε με απόλυτη επιτυχία προχθές Κυριακή 10 Ιουνίου 2018 ημερήσια εκδρομή με προορισμό το Κιλκίς και το Σκρα και ενδιάμεσους σταθμούς ιστορικού -αλλά και φυσιολατρικού- ενδιαφέροντος.

Η εκδρομή αυτή είχε επιπλέον επετειακό χαρακτήρα καθώς φέτος συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την φονικότατη μάχη του Σκρα (17 Μαΐου 1918), της οποίας η νικηφόρα για τα συμμαχικά και ελληνικά στρατεύματα έκβαση ήταν καθοριστικής σημασίας για την παραμονή της Μακεδονίας στην Ελλάδα και την ενσωμάτωση της Δυτικής Θράκης στον εθνικό κορμό.

Πολεμικό Μουσείο – Λόφος Ηρώου Κιλκίς

Πρώτος σταθμός της εκδρομής ήταν το Κιλκίς και η επίσκεψη στο εκεί Πολεμικό Μουσείο που βρίσκεται στον πευκόφυτο λόφο του Ηρώου νοτιοδυτικά της πόλης. Κύριο θέμα του μουσείου είναι η τριήμερη μάχη του Κιλκίς-Λαχανά κατά των Βουλγάρων (19-21 Ιουνίου 1913). Στα εκθέματα του μουσείου περιλαμβάνονται ντοκουμέντα από το 1912-1913, προσωπικά αντικείμενα των αξιωματικών που πήραν μέρος στη μάχη του Κιλκίς, στολές, όπλα, όλμοι, οβίδες, πυροβόλα κ.ά.), καθώς και σημαίες των συνταγμάτων.

Επιπλέον στον παρακείμενο Λόφο Ηρώου δεσπόζει το Μνημείο πεσόντων της απελευθερωτικής μάχης του 1913, έργο του Αθηναίου γλύπτη Γεωργίου Δημητριάδη.

Σπήλαιο Αγίου Γεωργίου Κιλκίς

Ακολούθησε η επίσκεψη στο Σπήλαιο του Αγίου Γεωργίου Κιλκίς, του σημαντικότερου τουριστικού αξιοθέατου της πόλης, το οποίο κατατάσσεται στα αξιολογότερα σπήλαια της Ελλάδας και προσφέρει στον επισκέπτη του μια μοναδική εμπειρία.

Βρίσκεται στους πρόποδες του Λόφου του Αγίου Γεωργίου και ανακαλύφθηκε τυχαία γύρω στα 1925. Το 1960 έγινε η πρώτη χαρτογράφηση του από την τότε πρόεδρο της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας Άννα Πετροχείλου.

Το Σπήλαιο, άνοιξε για το κοινό το 1986. Έχει έκταση άνω των χιλίων τετραγωνικών μέτρων και συνολικό μήκος εξερευνημένων διαδρομών τριακοσίων μέτρων, αποτελούμενο από δυο “ορόφους”. Διαθέτει σπανιότατο διάκοσμο από κοραλλιογενές υλικό και πλήθος σταλακτιτών, σταλαγμιτών και συνθέσεων, που του προσδίδουν ξεχωριστή ομορφιά.

Συμμαχικό Κοιμητήριο Πολυκάστρου “Καρασούλι”

Μετά από αυτήν την δροσερή ανάσα που απόλαυσαν οι εκδρομείς (44 το σύνολο), το πρόγραμμα περιλάμβανε επίσκεψη στο Συμμαχικό Κοιμητήριο Πολυκάστρου “Καρασούλι”, όπου αναπαύονται  1.421 Βρετανοί στρατιώτες, 5 στρατιώτες του Ελληνικού Εθνικού Στρατού, 9 μέλη του Μακεδονικού Σώματος Ημιόνων, 3 του Μακεδονικού Εργατικού Σώματος και ένας Έλληνας οπαδός του Εργατικού Σώματος.

Το Κοιμητήριο καλύπτει μια περιοχή 11.161 τετραγωνικών γυαρδών. Δημιουργήθηκε σε αρχιτεκτονικό σχέδιο του Robert Gorimer και συντηρείται από την Κοινοπολιτειακή Επιτροπή στρατιωτικών τάφων. Χαρακτηριστική η επιγραφή στην είσοδό του:

“Βρετανικόν Στρατιωτικόν Κοιμητήριον. Η γη όπου κείται το κοιμητήριο τούτο φόρος ευγνωμοσύνης του ελληνικού λαού εδόθη προς αιώνιαν ανάπαυσιν των κατά πόλεμον 1914-1918 ενδόξως πεσόντων μαχητών των συμμαχικών στρατών. Τιμή και Δόξα εις αυτούς. Their Name Lively For Evermore”.

Ηρώο Πεσόντων Μάχης του Σκρα

Η επόμενη διαδρομή για την επίτευξη του αντικειμενικού στόχου της εκδρομής, στο χωριό Σκρα, παρόλο που ήταν σχετικώς κοπιαστική αποζημίωσε πλήρως τους εκδρομείς από κάθε άποψη.

Πρώτον, γιατί επισκέφθηκαν το Ηρώο Πεσόντων της ιστορικής Μάχης του Σκρα (17 Μαΐου 1918), στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την εξέλιξή του και στην οποία συμμετείχε η λεγόμενη Ελληνική Μεραρχία Κρητών και Αρχιπελάγους.

Εδώ, άξια αναφοράς είναι και μια πτυχή Τρικαλινού ενδιαφέροντος: Κατά την δεύτερη μάχη του υψώματος του Σκρα και την κατάληψή του, καθοριστικό ρόλο έπαιξε το 1^ο Σύνταγμα Σερρών με διοικητή τον ταγματάρχη  Γεώργιο Κονδύλη, που είχε υπαχθεί στην Μεραρχία Αρχιπελάγους και είχε ταχθεί στο κέντρο της παρατάξεως. Το απόρθητο έως τότε ύψωμα του Σκρα έπεσε στα χέρια των Ελλήνων και των Συμμάχων αλλά με αρκετούς νεκρούς και τραυματίες (441 νεκροί, 164 αγνοούμενοι και 2.204 τραυματίες). Οι Σύμμαχοι  αναγνώρισαν την αξία του Ελληνικού Στρατού και του έδειξαν μεγάλη εμπιστοσύνη. Μετά την νίκη στο Σκρά το ηθικό του Βουλγαρικού Στρατού άρχισε να κάμπτεται, ενώ των Συμμάχων ενισχύθηκε.

Την παραμονή της επιθέσεως ο ίδιος ο Γάλλος αρχιστράτηγος Αντ. Γκυγιωμά ζήτησε να γνωρίσει τον Κονδύλη, ο οποίος θα επετίθετο στο κέντρο του εχθρικού οχυρού. Όταν εκείνος παρουσιάστηκε, τον ρώτησε: “Νομίζετε ότι μπορείτε να καταλάβετε το Σκρα;” Και ο Κονδύλης του απάντησε: “Τι ώρα θέλετε αύριο να είμαι εις το Σκρα;”.

Η απάντηση αυτή του Κονδύλη έμεινε παροιμιώδης για την τόλμη του. Γιατί πράγματι το Σκρα κατελήφθη. Έτσι στις 29 Ιουνίου 1918 ο Κονδύλης προήχθη και πάλι επ’ ανδραγαθία σε αντισυνταγματάρχη και παρασημοφορήθηκε επί της κορυφής του Σκρα από τους Γάλλους με το παράσημο της Λεγεώνος της Τιμής, από τους Άγγλους με τον Σταυρό για διακεκριμένη πράξη επί του πεδίου της μάχης, από τους Σέρβους με το παράσημο του Λευκού Αετού μετά ξιφών και από τους Έλληνες με τον Πολεμικό Σταυρό Α΄ Τάξεως. Το όνομα του Κονδύλη έγινε πλέον γνωστό σε όλο το συμμαχικό μέτωπο.

Στο Σκρα λειτουργεί το Μουσείο Α’ Παγκοσμίου Πολέμου – Μάχης Σκρα σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο. Η έκθεση του Μουσείου, παρουσιάζει κειμήλια, φωτογραφίες και ιστορικά έγγραφα από το Μακεδονικό Μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου καθώς και από την καθοριστική για τους Έλληνες νικηφόρα μάχη του Σκρα.

Καταρράκτες του Σκρα

Δεύτερον, γιατί είχαν την ευκαιρία να “ανακαλύψουν” την μοναδική σμαραγδένια λίμνη με τους καταρράκτες του Σκρα, σε απόσταση μόλις 4 χιλιομέτρων από το ιστορικό χωριό.

Πρόκειται για την πιο μαγική γωνιά του όρους Πάικου που βρίσκεται καλά κρυμμένη σε ένα πολύ πυκνό δάσος. Οι περίφημοι καταρράκτες της περιοχής κρατούν κάτι από την παρθένα ομορφιά άλλων εποχών, μια ομορφιά που δεν άγγιξε ο χρόνος. Ιδανικός χώρος για περιήγηση στο καταπράσινο δάσος, πικ νικ στον διαμορφωμένο χώρο, και για τους πιο θαρραλέους, βουτιές με το σχοινί στα σμαραγδένια πεντακάθαρα νερά της λίμνης. Πολλοί από τους Τρικαλινούς εκδρομείς μετάνιωσαν που δεν προνόησαν να έχουν και το μαγιό μαζί τους…

Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων στην Γέφυρα (Τοψίν)

Στον δρόμο της επιστροφής η τελευταία στάση ήταν η επίσκεψη και ξενάγηση στο Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων στο χωριό Γέφυρα (Τοψίν) του νομού Θεσσαλονίκης.

Στεγάζεται στην κεντρική έπαυλη του αγροκτήματος Μοδιάνο, που δημιουργήθηκε το 1906 από τον Γιακό Μοδιάνο, και που περιλάμβανε επίσης πλήθος βοηθητικών κτιρίων και υποστατικών.

Στο κτίριο αυτό εγκαταστάθηκε το Γενικό Στρατηγείο των Ελληνικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου στις 24 Οκτωβρίου του 1912 προερχόμενο από τα Γιαννιτσά και το Άδενδρο. Παρέμεινε στον ίδιο χώρο έως τα χαράματα της 27ης Οκτωβρίου. Οι τρείς μέρες παραμονής του Γενικού Στρατηγείου υπήρξαν καθοριστικές για την τύχη της Θεσσαλονίκης και την έκβαση του πολέμου γενικότερα. Σ’ αυτή την έπαυλη διεξήχθησαν έντονες διαπραγματεύσεις μεταξύ της Οθωμανικής αντιπροσωπείας, με επικεφαλής τον διοικητή της πόλης Χασάν Ταχσίν Πασά και του επικεφαλής των Ελληνικών δυνάμεων Αρχιστρατήγου Κωνσταντίνου. Μετά από τριήμερες προσπάθειες επίτευξης συμφωνίας, το μεσημέρι της 26ης Οκτωβρίου 1912, ημέρας του πολιούχου της Θεσσαλονίκης Αγίου Δημητρίου, ο Ταχσίν Πασάς δέχθηκε την άνευ όρων παράδοση της πόλης.

Η εκδρομή του Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων ολοκληρώθηκε επιτυχώς, με οδηγό του λεωφορείου τον κ. Θεόδωρο Σκρέκα, με την επιστροφή της αποστολής στην πόλης μας το βράδυ της Κυριακής.