Η αγροδιατροφή είναι η ατμομηχανή των εξαγωγών της Περιφέρειας Θεσσαλίας

Γράφει ο/η

newsroom

Τον κομβικό ρόλο των επιχειρήσεων του αγροτοδιατροφικού τομέα και την ανάγκη για ενσωμάτωση νέων τεχνολογικών εξελίξεων και αειφόρων πρακτικών στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, αλλά και στον κλάδο ευρύτερα, καθώς και των σύγχρονων αντιλήψεων σε ό,τι αφορά την επιχειρηματικότητα και τη σχέση της με την αγροτική παραγωγή , αποκαλύπτει η θεματική μελέτη του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ για το εξαγωγικό προφίλ της Περιφέρειας Θεσσαλίας που παρουσιάζει Η ΕΡΕΥΝΑ.

Αφορμή για την επιλογή της μελέτης με τίτλο «Μοναδικότητα προϊόντων ποιότητας αγροδιατροφικού τομέα που παράγονται στην περιφέρεια Θεσσαλίας. Καταγραφή, αγορές και στρατηγικές προώθησής τους», αποτέλεσε η εστίαση της περιφερειακής στρατηγικής καινοτομίας της περιφέρειας Θεσσαλίας στο αγροδιατροφικό σύμπλεγμα.

Σύμφωνα με την έρευνα ο αγροδιατροφικός τομέας αποτελεί προτεραιότητα για την περιφέρεια Θεσσαλίας. Στα πλεονεκτήματα της ανάπτυξης του αγροδιατροφικού τομέα περιλαμβάνεται η αγροτική και κτηνοτροφική παράδοση και η ισχυρή παραγωγική βάση στον πρωτογενή τομέα συγκριτικά με άλλες περιφέρειες.

Στα μειονεκτήματα η μελέτη εστιάζει στις καθυστερήσεις στην ενεργοποίηση δράσεων καινοτομίας και επιχειρηματικότητας στον πρωτογενή τομέα και στη μεταποίηση λόγω κεντρικού σχεδιασμού και γραφειοκρατίας.

Η περιφέρεια Θεσσαλίας, είναι η τέταρτη περιφέρεια ως προς το ύψος των εξαγωγών με 1,4 δισ. € αξία εξαγωγών, μετά από Αττική, Κεντρική Μακεδονία και Πελοπόννησο, την οποία ξεπερνά στην τρίτη θέση, αν εξαιρέσουμε τα πετρελαιοειδή. Χωρίς αυτά δηλαδή οι εξαγωγές της αντιπροσωπεύουν το 6,2% των ελληνικών εξαγωγών. (Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών & Σπουδών – ΣΕΒΕ, 2021).

Ο κύριος κλάδος συνεισφοράς στις Θεσσαλικές εξαγωγές είναι φυσικά ο αγροδιατροφικός τομέας, με μερίδιο το 2019 που φτάνει το 48,5%, περίπου 700 εκ. ευρώ. Κύριος εξαγωγικός προορισμός είναι η Γερμανία, με μερίδιο 18,6%, και ακολουθούν Τουρκία και Ιταλία με 8,5% και 7,2% (Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών & Σπουδών – ΣΕΒΕ, 2021).

Όσον αφορά τα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ, δεν υπάρχουν στοιχεία σε επίπεδο περιφερειών της ΕΕ, αλλά συνολικά για τα κράτη-μέλη. Η συνολική αξία πωλήσεων των προϊόντων σήμανσης ΓΕ για τη χώρα μας κατά το 2017 ήταν 1,19 δισ. ευρώ. Ο αριθμός των προστατευόμενων προϊόντων που ήταν καταχωρημένα, δηλαδή ΠΟΠ/ΠΓΕ και όχι τα ΕΠΙΠ, ήταν 267 (έναντι 252 το 2010).

Στην κύρια κατηγορία (αγροτικά προϊόντα και τρόφιμα), τα τυριά αντιπροσώπευαν το 90% της συνολικής αξίας πωλήσεων. Συγκεκριμένα, οι παραγωγοί φέτας γνώρισαν αξιοσημείωτη ανάπτυξη.

Οι δυνητικές αγορές

Κύριος εξαγωγικός προορισμός Θεσσαλικών αγροδιατροφικών προϊόντων είναι η Γερμανία και ακολουθούν Τουρκία και Ιταλία όπως προαναφέρθηκε. Η εξωστρέφεια συνεπώς έχει σχετικά μικρό βάθος και όπως επισημαίνεται καμία διάρθρωση των ελληνικών εξαγωγών-εισαγωγών κωδικού προϊόντος ανά χώρα δεν είναι όμοια με διάρθρωση εξαγωγών- εισαγωγών προς και από άλλες χώρες.

Οι Θεσσαλικές αγροτικές εκμεταλλεύσεις είναι μικρές σε μέγεθος ενώ οι επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα περιλαμβάνουν αρκετούς και σημαντικούς για τα ελληνικά δεδομένα «μεγάλους» παίκτες παρά το γεγονός ότι υπάρχουν λίγες ενδείξεις κάθετης ολοκλήρωσης μεταξύ πρωτογενούς τομέα και πρώτης μεταποίησης σε περιφερειακό επίπεδο.

Οι ευκαιρίες και οι κίνδυνοι

Η μελέτη υπογραμμίζει πως βασική ευκαιρία σε ό,τι αφορά την εξωστρέφεια του θεσσαλικού αγροδιατροφικού τομέα και η οποία σχετίζεται με τα βασικά συγκριτικά του πλεονεκτήματα είναι η συνολική αύξηση της διεθνούς ζήτησης για ποιοτικά, πιστοποιημένα και λειτουργικά τρόφιμα και υγιεινά «snacks» και φαγητά.

Σε ό,τι αφορά λοιπές ευκαιρίες εξωστρέφειας αυτές, σύμφωνα με την έρευνα, διευκολύνονται από τη δυνατότητα διακίνησης των προϊόντων καθώς σημαντική είναι η κεντροβαρής θέση της ΠΘ στην ηπειρωτική χώρα με πολύ καλές υποδομές προσπελασιμότητας αλλά και η στρατηγική επιλογή των επιχειρήσεων της περιφέρειας για σταδιακή ενίσχυση της εξωστρέφειας από πλευράς τους ώστε να αντιμετωπίσουν την περίπου δεκάχρονη οικονομική κρίση αλλά και τις επιπτώσεις της πανδημίας.

Οι προωθητικές καινοτομίες

Σύμφωνα με τη μελέτη, η βελτίωση της περιφερειακής προστιθέμενης αξίας με προσαρμογή και χρήση ώριμων διεργασιακών, οργανωτικών και προωθητικών καινοτομιών, θα συμβάλλει ώστε τα προϊόντα ΠΟΠ να γίνουν ανταγωνιστικά.

«Ο εκσυγχρονισμός και η βελτίωση της περιφερειακής προστιθέμενης αξίας με χρήση τεχνολογικά οδηγούμενης καινοτομίας, ο οποίος θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ανάπτυξη νέων, ανταγωνιστικών και πιστοποιημένων ως προς την ποιότητα και τα χαρακτηριστικά, αγροτικών προϊόντων και προϊόντων στον κλάδο τροφίμων-ποτών αξιοποιώντας εισροές από τον πρωτογενή τομέα και η εφαρμογή καινοτόμων εργαλείων στην αλυσίδα παραγωγής αγροδιατροφικών προϊόντων με στόχο τη μείωση του όγκου και της τοξικότητας των αποβλήτων τους και την περαιτέρω μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός τους είναι μονόδρομος», επισημαίνεται.