«Οι προοπτικές του κλάδου του ελληνικού επίπλου διαφαίνονται θετικές»

Γράφει ο/η

Αποστόλης Ζώης

Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη.

Ο Δρ. Ιωάννης Παπαδόπουλος είναι Καθηγητής Μάρκετινγκ & Οικονομικής Επιχειρήσεων Ξύλου του Τμήματος Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου του ΤΕΙ Θεσσαλίας. Είναι επίσης Δ/ντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Προηγμένες Μέθοδοι Κατασκευής Προϊόντων από Ξύλο» καθώς και Δ/ντής του Ερευνητικού Εργαστηρίου «Εφαρμοσμένου Μάρκετινγκ, Διοίκησης & Οικονομίας Μεταποιητικών Επιχειρήσεων»

– Ποια είναι η εικόνα που επικρατεί στον κλάδο του ελληνικού επίπλου;

Ο κλάδος του ελληνικού επίπλου στη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεών του, γνώρισε πολύ μεγάλη ύφεση όλα αυτά τα 9 χρόνια της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας. Οι έρευνές μας όλο αυτό το διάστημα έδειξαν ευτυχώς ότι υπήρχε και ένα ποσοστό περίπου 7-8% των επιχειρήσεων του κλάδου που δεν τις άγγιξε η κρίση, καθώς εστίασαν τη στρατηγική τους στην καινοτομία, στην εξωστρέφεια και στην προβολή τους.

Σήμερα, με βάση τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, ο Γενικός Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής εμφανίζει μια αυξητική τάση τους τελευταίους 18 μήνες. Ο ελληνικός κλάδος του επίπλου την τελευταία περίοδο ενός έτους (Απρίλιος 2017-Μάρτιος 2018), εμφάνισε μια αύξηση στη βιομηχανική παραγωγή κατά 4,2%, αλλά υπολείπεται σημαντικά (-46,8%) σε σχέση με το έτος 2010. Επίσης, ο κύκλος εργασιών του κλάδου επίπλου το πρώτο τρίμηνο του 2018 σημείωσε αύξηση κατά 19,1% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2017.

Οι προοπτικές του κλάδου διαφαίνονται θετικές. Ήδη, επιχειρήσεις επίπλου και ξύλου που έχουν εστιάσει την αγορά – στόχο σε τουριστικές επιχειρήσεις (ξενοδοχεία, δωμάτια, οικοδομικά συγκροτήματα) στις νησιωτικές περιοχές της χώρας μας και ιδιαίτερα στην Κρήτη, τη Ρόδο, τις Κυκλάδες κ.λπ. έχουν αυξήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την παραγωγή τους και αναπτύσσονται ραγδαία. Ήδη αναζητούν εξειδικευμένα στελέχη – αποφοίτους του Τμήματος Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου για να τους βοηθήσουν στην προσπάθειά τους αυτή!

Αυτό αποδεικνύεται βέβαια και από τη σημαντική αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας που σχετίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό και με την παραγωγή και τις πωλήσεις προϊόντων ξύλου και επίπλων όπου,με βάση τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η συνολική οικοδομική δραστηριότητα στη Χώρα μας έχει αυξηθεί κατά 10,1% σε αριθμό αδειών και κατά 19,1% στην επιφάνεια των νέων οικοδομών για την περίοδο Μαρτίου 2016 – Φεβρουαρίου 2017 και Μαρτίου 2017 – Φεβρουαρίου 2018.

Η μεγαλύτερη αύξηση σε αριθμό αδειών σημειώνεται την ίδια περίοδο στις Περιφέρειες του Β. Αιγαίου (+43,3%), του Ν. Αιγαίου (+27,8%), της Κρήτης (+11,1%) αλλά και της Ηπείρου (+27,9%).

Η Θεσσαλία μπορεί το ίδιο χρονικό διάστημα να εμφανίζει αύξηση 14,1% στον αριθμό νέων αδειών αλλά και ταυτόχρονη μείωση -2,5% (η μοναδική Περιφέρεια με αρνητικό πρόσημο) στο εμβαδόν επιφανειών των νέων οικοδομών!

– Υπάρχουν στοιχεία για την κατάσταση που βιώνουν οι επιπλοποιοί στην Θεσσαλία; Εκτιμάτε πως η εξωστρέφεια ταιριάζει και σε αυτή την περίπτωση;

Αν και δεν έχουμε στη διάθεσή μας επίσημα στοιχεία για τους επιπλοποιούς της Θεσσαλίας, υπάρχει επικοινωνία και συνεργασία με πολλές επιχειρήσεις του κλάδου και στην Περιφέρεια της Θεσσαλίας. Η εκτίμηση είναι ότι οι εταιρείες του κλάδου επίπλου της Θεσσαλίας στην πλειοψηφία τους αντιμετωπίζουν προβλήματα από την οικονομική κρίση. Αφορά όμως επιχειρήσεις που λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο, όπως και πριν την κρίση, δηλ. παράγοντας τα ίδια προϊόντα, χρησιμοποιώντας τα ίδια μηχανήματα, με λιγότερο προσωπικό -και μάλιστα χαμηλά αμειβόμενο-, απευθυνόμενες συνήθως στους ίδιους πελάτες, χωρίς τη χρήση και αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας, χωρίς μια επαγγελματική ιστοσελίδα, χωρίς θέση σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και με παντελή έλλειψη χρηματοδότησης της προβολής τους.

Απεναντίας, υπάρχουν επιχειρήσεις του κλάδου στην Θεσσαλία που είναι εξωστρεφείς, που συμμετέχουν σε εθνικές και διεθνείς εκθέσεις με τα νέα και καινοτόμα προϊόντα τους, αναπτύσσουν συνέργειες με άλλες επιχειρήσεις του κλάδου, ενώ ζητούν τη συμβούλευση και συνεργασία ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Με την ευκαιρία αυτή επισημαίνεται η μεγάλη εμπειρία που απόκτησαν 38 καθηγητές και φοιτητές του Τμήματος Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου από την πρόσφατη (28/4-4/5/2018) εκπαιδευτική τους επίσκεψη σε παν/μια και φορείς σε πέντε (5) ευρωπαϊκές χώρες της κεντρικής Ευρώπης. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο cluster του ξύλου που λειτουργεί στο Γκρατς της Αυστρίας με τεράστια οφέλη για τις επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε αυτό. Το cluster αυτό, όπως και αρκετά άλλα, αποτελεί μια πολύ καλή πρακτική και για τις ελληνικές επιχειρήσεις του κλάδου, και μακάρι να την αξιοποιήσουν αλλάζοντας λίγο τη νοοτροπία τους!

– Πιστεύετε πως πρέπει να γίνουν αλλαγές στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης;

Στις μέρες μας πιστεύω ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες αλλαγών που συντελούνται το τελευταίο διάστημα στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, κυρίως με την ενοποίηση των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ σε κάθε Περιφέρεια της Χώρας μας, όπως αυτή άλλωστε είναι και οδηγίαη και η κατεύθυνση του ΟΟΣΑ.

Για παράδειγμα, η Πολιτεία πρόσφατα (με την υπ’ αριθμ. 59095/Ζ1/16.4.2018 απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων – ΦΕΚ 1360/19.4.2018, τεύχος Β’) θέσπισε κριτήρια για να είναι δυνατή η οργάνωση διδακτορικών σπουδών σε Τμήματα ΤΕΙ που τα πληρούν. Αυτό αποτελούσε ένα πάγιο αίτημα των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων της χώρας μας και, εφόσον απέδειξαν στην πορεία τους ότι αυτά διαθέτουν πολύ αξιόλογους επιστήμονες, σύγχρονες υποδομές, ποιοτική έρευνα και πολύ αξιόλογες διεθνείς συνεργασίες και υλοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων, ήρθε η ώρα να αποδείξουν ότι το αξίζουν. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω ότι το Τμήμα μου (Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου του ΤΕΙ Θεσσαλίας) είναι το πρώτο που κατέθεσε ολοκληρωμένη πρόταση προς το ΤΕΙ Θεσσαλίας και στη συνέχεια θα σταλεί στο ΥΠΠΕΘ για να είναι μέσα στα πρώτα σε πανελλαδικό επίπεδο που θα πάρει το «πράσινο φως» για την υλοποίηση και διδακτορικών σπουδών, πέραν των μεταπτυχιακών που λειτουργούν με πολύ μεγάλη επιτυχία τα τελευταία τρία (3) χρόνια.

Για το θέμα της ενοποίησης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με το ΤΕΙ Θεσσαλίας και μέρους του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας σε ένα μεγάλο και ισχυρό Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (ίσως το 2^ο μεγαλύτερο στην Ελλάδα σε αριθμό Τμημάτων), οι πληροφορίες αναφέρουν ότι αυτό θα συμβεί σχετικά σύντομα. Ήδη έχουν κατατεθεί οι σχετικές προτάσεις δημιουργίας νέων Τμημάτων από τα 3 Ιδρύματα προς το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων  και απομένει η διατύπωση της πρότασης του Υπουργού Παιδείας. Θεωρώ ότι η προσπάθεια αυτή θα πρέπει να στεφτεί με επιτυχία για το ευρύτερο καλό όλων των συμμετεχόντων Ιδρυμάτων και μέσα από αυτή τη διαδικασία να βγουν όλα τα Ιδρύματα περισσότερο ενισχυμένα και με καλύτερες συνέργειες.

Αν και παρατηρούνται αντιδράσεις και αντιπροθέσεις στην ενοποίηση αυτή, θα μπορούσα να αναφέρω ότι είναι γενικά παρατηρημένο σε πολλά πράγματα στη ζωή μας, ότι κάθε αλλαγή προκαλεί προβληματισμούς, αναστατώσεις, αντιδράσεις, γιατί αλλάζει συνήθειες και δημιουργεί πιθανές ανασφάλειες και αβεβαιότητα. Το «φαινόμενο» αυτό είναι λογικό να συμβαίνει και στην περίπτωση αυτή. Θα πρέπει όμως πάντα να προτάσσεται το γενικότερο καλό και όχι το ατομικό για να λαμβάνονται οι σωστές αποφάσεις! Όταν αυτές ληφθούν και εφαρμοστούν, τότε τα πράγματα παίρνουν το νέο δρόμο τους, οδηγούμαστε σε ηρεμία και πορεία προς τα εμπρός!

Πιστεύω ότι η θετικότητα, ο ακαδημαϊκός ρόλος, τα επιχειρήματα, η ανωτερότητα, η ηρεμία και η αποτελεσματική επικοινωνία όλων των συμμετεχόντων θα πρέπει να βγαίνουν και προς τα έξω με τον καλύτερο τρόπο, στην κοινωνία, στα ΜΜΕ, στο Υπουργείο. Θα πρέπει όλοι οι συμμετέχοντες μέσα από τη διαδικασία αυτή να μπουν πιο δυνατοί σε μια διαδρομή που να οδηγήσει σε ένα καλύτερο μέλλον (προσωπικό, κοινωνικό και εθνικό).

– Θα πρέπει κατά τη γνώμη σας να ενισχυθεί με γενναίες χρηματοδοτήσεις η έρευνα και η ανάπτυξη εργαστηρίων με βάση τις παγκόσμιες επιστημονικές εξελίξεις; Εκτιμάτε ότι με αυτό τον τρόπο θα αντιμετωπιστεί και η μετανάστευση Ελλήνων επιστημόνων προς διάφορες χώρες;

Σίγουρα ο τομέας της εκπαίδευσης μαζί με αυτόν της υγείας θα πρέπει να αποτελούν τις βασικότερες προτεραιότητες χρηματοδότησης και υποστήριξης ενός αναπτυγμένου και προηγμένου κράτους.

Την ενίσχυση της χρηματοδότησης της έρευνας στην Ανώτατη Εκπαίδευση, πέραν του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων στη Χώρα μας, υποστηρίζουν και κρατικοί φορείς με τα διάφορα προγράμματα έρευνας, όπως: η Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας & Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) κ.ά. Ειδικότερα, το ΕΛΙΔΕΚ «δημιουργήθηκε από τη ζωτική ανάγκη υποστήριξης των νέων επιστημόνων και ως αναγκαίο εργαλείο στην προσπάθεια αναστροφής του φαινομένου εκροής σπουδαίων επιστημόνων στο εξωτερικό» http://www.elidek.gr/stochi/. Έτσι αυτό χορηγεί υποτροφίες για διδακτορικές και μεταδιδακτορικές έρευνες, χρηματοδοτεί ερευνητικά προγράμματα και προμήθεια εξοπλισμού για τα ΑΕΙ, ενώ υποστηρίζει και τη δημιουργία και λειτουργία νέων επιχειρήσεων που μπορεί να προκύψουν μέσα από τα διάφορα ερευνητικά προγράμματα.

Σίγουρα τα παραπάνω είναι αξιόλογες πρώτες προσπάθειες από την Πολιτεία, αλλά απαιτούνται γενναίες χρηματοδοτήσεις της έρευνας (να φτάσουν στο 5% του ΑΕΠ) για να καταφέρουν κάποια στιγμή τα ΑΕΙ της Χώρας μας να ανταγωνίζονται στις πρώτες θέσεις προηγμένες χώρες της Αμερικής και της Ευρώπης.

Παράλληλα, ας μην ξεχνάμε τις προσπάθειες πολύ αξιόλογων επιστημόνων Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, που υποβάλλουν ερευνητικές προτάσεις υψηλού επιπέδου και καταφέρνουν σε συνεργασία και με επιστήμονες άλλων χωρών να κερδίζουν ιδιαίτερα ανταγωνιστικά προγράμματα, και μάλιστα να ηγούνται με πολύ αποτελεσματικό τρόπο σε επιστημονικές ομάδες για την υλοποίηση αυτών.

Το επιστημονικό δυναμικό της χώρας μας είναι πάρα πολύ αξιόλογο -για το οποίο η Πολιτεία έχει «επενδύσει» μεγάλα χρηματικά ποσά, αν αναλογιστεί κανείς τη δημόσια χρηματοδότηση της πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (σε όποιον βαθμό είναι αυτή). Θεωρείται πολύ μεγάλη απώλεια πόρων και ανθρώπινου δυναμικού συνάμα, νέοι επιστήμονες με τις γνώσεις και δεξιότητες που έχουν αποκτήσει από την Ελληνική Πολιτεία να αξιοποιούνται με τον καλύτερο τρόπο από άλλες τρίτες χώρες σε βάρος της Χώρας μας! Πρόσφατα, σε σχετικό άρθρο στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ εκτιμήθηκε ότι το κόστος του braindrain για τη χώρας μας για την περίοδο 2008-2016 έφτασε τα 15,3 δισ.! – http://www.kathimerini.gr/946827/article/epikairothta/ellada/153-dis-to-kostos-toy-brain-drain

Οι ρήσεις των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων για το θέμα της παιδείας είναι πάρα πολλές. Ξεχωρίζουμε τις εξής: «Αυτοί που μελέτησαν προσεκτικά τον τρόπο διακυβέρνησης των ανθρώπων, πρέπει να έχουν πεισθεί πως η τύχη των εθνών εξαρτάται από την εκπαίδευση των νέων» – Αριστοτέλης, «Η εκπαίδευση είναι δύναμη που γιατρεύει την ψυχή»-Πλάτων και «Η παιδεία μοιάζει με χρυσό στεφάνι, γιατί και αξία μεγάλη έχει και ωφέλεια πολύ μεγάλη προσφέρει» –Πυθαγόρας.