Ο «Κλεισθένης» σπάει κατεστημένες νοοτροπίες πελατειασμού

Γράφει ο/η

newsroom

Με τη συζήτηση για την θεσμική αρχιτεκτονική της αυτοδιοίκησης ολοκληρώνεται μία μεγάλη προσπάθεια δημοκρατικής ανασυγκρότησης του συνόλου των θεσμών αντιπροσώπευσης, μετά και από την θέσπιση της απλής αναλογικής στις εθνικές εκλογές. Η απλή αναλογική στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές αποτελεί στρατηγική επιλογή, αλλά και δέσμευση αυτής της κυβέρνησης απέναντι στις τοπικές κοινωνίες. Είναι σαφές ότι η μεταρρύθμιση αυτή δημιουργεί νέες προοπτικές, αναβαθμίζει το ρόλο του δημότη, δημιουργεί συνθήκες πραγματικής αντιπροσώπευσης στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια. Για όλους αυτούς τους λόγους ενοχλεί μία καθεστηκυία τάξη αιρετών, οι οποίοι με διάφορους τρόπους προσπαθούν να εμποδίσουν τις εξελίξεις.

Ακούστηκαν διάφορες κινδυνολογίες σε σχέση με την διακυβέρνηση των δήμων και των περιφερειών, με την αντιπολίτευση να ισχυρίζεται ότι ένας δήμαρχος χωρίς απόλυτη πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο δεν θα μπορέσει να ασκήσει την πολιτική του και ο δήμος θα οδηγηθεί σε ακυβερνησία. Αυτό το επιχείρημα όμως επιδιώκει να θολώσει την πραγματικότητα της τοπικής διακυβέρνησης. Ένας δήμαρχος, με το υφιστάμενο σύστημα, μπορεί να αποφασίζει χωρίς θεσμικά αντίβαρα, τα δημοτικά συμβούλια δεν έχουν πραγματικές αρμοδιότητες και τελικά το γραφείο του δημάρχου αποτελεί τον πυρήνα της λήψης αποφάσεων. Με τον “Κλεισθένη” αυτό αλλάζει. Ο κάθε δήμαρχος καλείται να αναζητεί συναινέσεις, να δημιουργεί συνθήκες συνεννόησης και ταυτόχρονα θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του και τις υπόλοιπες δυνάμεις που εκπροσωπούνται δημοκρατικά στο συμβούλιο. Αυτή ακριβώς η ποιοτική αλλαγή έχει ενοχλήσει πάρα πολύ και την ηγεσία της ΚΕΔΕ.

Λέχθηκε επίσης ότι θα δημιουργήσει διαπλοκή η απλή αναλογική, διότι θα πρέπει να συνεννοείται η πλειοψηφία με την μειοψηφία. Το αντίθετο θα συμβεί. Η διαφθορά θα καταπολεμηθεί, ακριβώς επειδή ο δήμαρχος θα σταματήσει να είναι ο απόλυτος άρχοντας. Επειδή, το δημοτικό συμβούλιο θα τον ελέγχει πραγματικά. Το αντίθετο δηλαδή από αυτό που συμβαίνει σήμερα. Και στον αναπτυξιακό σχεδιασμό και στην χάραξη έργων και στις κοινωνικές προτεραιότητες, δεν θα μπορεί πλέον μία δημοτική αρχή να αποφασίζει “εκ του άμβωνος”. Αντίθετα, σε κάθε κρίσιμη απόφαση θα πρέπει να δημιουργούνται συνθήκες συναίνεσης, γεγονός που ισχυροποιεί τον δημότη και ενισχύει την διαφάνεια στην τοπική διακυβέρνηση.

Ο “Κλεισθένης” εισάγει και μια σειρά από αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες στις οποίες η αξιωματική αντιπολίτευση εμφανίζεται αμήχανη. Ο θεσμός του τοπικού δημοψηφίσματος δημιουργεί νέα δυναμική στη σχέση του πολίτη με την αυτοδιοίκηση. Γνωρίζουμε ότι τέτοιου είδους θεσμοί βρίσκονται πολύ μακριά από την πολιτική κουλτούρα της Νέας Δημοκρατίας. Εντούτοις, ο θεσμός αυτός, μαζί με την απλή αναλογική, θα ωθήσει σε μία νέα ποιοτική σχέση ανάμεσα στον πολίτη και τους εκπροσώπους του, οι οποίοι ασκούν αυτοδιοικητικές αρμοδιότητες.

Οι αλλαγές του “Κλεισθένη” ευνοούν την θέση της κοινότητας στην δημοτική διοίκηση. Οι κοινότητες και ιδιαίτερα οι μικρές, κάθε δήμου, με το προηγούμενο πλαίσιο είχαν αποστερηθεί αρμοδιότητες και λειτουργούσαν στη λογική των διορισμένων αιρετών. Η αποκατάσταση της αντιπροσώπευσης σε επίπεδο κοινότητας και η επιλογή του Προέδρου της άμεσα, από τους πολίτες, αποτελεί μία μεγάλη ποιοτική αλλαγή, από την οποία θα βελτιωθεί η σχέση του πολίτη με τα τοπικά πράγματα, ενισχύοντας την δυνατότητά του να συμμετέχει ουσιαστικά σε αυτά.

Το παρόν νομοσχέδιο αποκαθιστά και τους δήμους εκείνους που είχαν αποστερηθεί τον ορεινό διοικητικό χαρακτήρα τους με τον Καλλικράτη. Το αποτέλεσμα της προηγούμενης στρέβλωσης ήταν ότι δήμοι με δεκάδες ορεινές κοινότητες έχαναν τον χαρακτηρισμό τους, επειδή συγχωνεύονταν με άλλους μη ορεινούς δήμους. Αυτό συνέβη στην περίπτωση και της Πύλης και της Καλαμπάκας του Νομού Τρικάλων, με ότι αυτό συνεπάγεται, ως προς τα μέσα που παρέχονται στην τοπική αυτοδιοίκηση για την αντιμετώπιση των αναγκών που σχετίζονται με την ορεινότητα. Πλέον, όλοι οι δήμοι, των οποίων το 50% των κοινοτήτων τους είναι ορεινές θα μπορούν να χαρακτηρίζονται ως ορεινοί δήμοι και άρα θα λαμβάνουν ενισχυμένους πόρους για την διασφάλιση της πρόσβασης σε δημοτικές υπηρεσίες στις απομακρυσμένες ορεινές περιοχές τους. Την ίδια στιγμή, ιδιαίτερα σε ότι αφορά την Καλαμπάκα, με το άρθρο 221 του νέου νόμου για την αυτοδιοίκηση, υλοποιείται το αίτημα της τοπικής κοινωνίας, για μετονομασία του Δήμου Καλαμπάκας σε Δήμο Μετεώρων, αυξάνοντας έτσι τη διεθνή αναγνωρισιμότητα και την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.

Στα πλαίσια της συζήτησης του νομοσχεδίου έγινε δεκτή και μία βουλευτική τροπολογία σε σχέση με την επαναφορά των δημοτικών αστυνομικών που είχαν μεταταχθεί υποχρεωτικά στα καταστήματα κράτησης, στις επανασυσταθείσες υπηρεσίες της δημοτικής αστυνομίας. Η ρύθμιση αυτή ενισχύει την δημοτική αστυνομία και συμβάλλει συνολικά στην ισχυροποίηση της λειτουργίας των δήμων.

Συνοψίζοντας, η μεγάλη μεταρρύθμιση για την δημοκρατική ισχυροποίηση της αυτοδιοίκησης, δημιουργεί συνθήκες μεγαλύτερης εγγύτητας ανάμεσα στον πολίτη και το σύστημα διοίκησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, βελτιώνει τη δημοκρατική λογοδοσία και ενισχύει τη διαφάνεια. Το κυριότερο όμως, είναι ότι σπάει κατεστημένες νοοτροπίες πελατειασμού και αυτό ακριβώς είναι που ενοχλεί τις δυνάμεις, κυρίως της δεξιάς, που επιθυμούν να μην αλλάξει τίποτα για να παραμείνουν συγκεκριμένοι παράγοντες στις καρέκλες τους.

Παναγιώτα Δριτσέλη

Βουλευτής Τρικάλων ΣΥΡΙΖΑ