Οδεύουν στη Βουλή οι ρυθμίσεις για τις οφειλές σε Δημόσιο και Ταμεία

Γράφει ο/η

newsroom

Τον δρόμο προς τη Βουλή θα πάρουν σε λίγες μέρες οι ρυθμίσεις για την αποπληρωμή των οφειλών στο Δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία σε έως 120 δόσεις. Η ρύθμιση των ταμείων απευθύνεται κυρίως στους οφειλέτες που αποκλείστηκαν από τον εξωδικαστικό μηχανισμό, με στόχο την «εκκαθάριση» του μητρώου οφειλετών του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ).

Καθίσταται δε αναγκαία μετά και τη δημοσιοποίηση των στοιχείων που δείχνουν αφενός ότι τα χρέη έχουν εκτιναχθεί ξεπερνώντας το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους τα 35 δισ. ευρώ, αφετέρου πως πλέον, σχεδόν 6 στους 10 οφειλέτες που είχαν ενταχθεί στη ρύθμιση των 100 δόσεων, έχουν βγει εκτός.

Σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ της Καθημερινής, βάσει του σχεδιασμού, θα αφορά τόσο τους επιχειρηματίες – εργοδότες με χρέη προς το πρώην ΙΚΑ που αγγίζουν τα 18,7 δισ. ευρώ, όσο κυρίως τα χρέη των ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών, ύψους 16,5 δισ. ευρώ. Αυτούς αφορά, άλλωστε, και η διαδικασία του επανυπολογισμού των οφειλών, που οδηγεί σε σημαντικό «κούρεμα» της αρχικής οφειλής, με παράλληλη μείωση της μελλοντικής σύνταξης. Από την άλλη πλευρά η ρύθμιση της εφορίας έχει τυχερούς και λιγότερους τυχερούς. Σε κάθε περίπτωση, είναι και αυτή μια ιδιαίτερα γενναιόδωρη ρύθμιση στην οποία δυνητικά μπορούν να ενταχθούν οι περισσότεροι από 4 εκατομμύρια οφειλέτες του Δημοσίου με συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές της τάξης των 104,365 δισ. ευρώ. Το ύψος του εισοδήματος θα κρίνει τον αριθμό των δόσεων, αλλά κυρίως το ποσό που θα καταβάλλει κάθε μήνα ο οφειλέτης προς το Δημόσιο. Ουσιαστικά, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών σε συνεργασία με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων δημιούργησαν έναν αλγόριθμο με βάση τον οποίο προκύπτει η ετήσια ικανότητα του οφειλέτη να αποπληρώσει το χρέος του. Για παράδειγμα, κάποιος με εισοδήματα έως 10.000 ευρώ θα πληρώνει ετησίως ποσά που δεν θα ξεπερνούν τα 300 ευρώ.

ΟΦΕΙΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑΜΕΙΑ
Βασική προϋπόθεση η καταβολή των τρεχουσών εισφορών του 2019

Περίπου 1,4 εκατ. οφειλέτες προς τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ αποτελούν τους εν δυνάμει ωφελούμενους της νέας πολυαναμενόμενης ρύθμισης χρεών του υπουργείου Εργασίας, μιας από τις πλέον ευνοϊκές ρυθμίσεις που έχουν εφαρμοστεί, καθώς δεν προβλέπει εισοδηματικά ή άλλα κριτήρια. Βασική προϋπόθεση είναι η καταβολή των τρεχουσών εισφορών του 2019. Μάλιστα, καθώς ειδικά για τους μη μισθωτούς η εκκαθάριση των εισφορών του τρέχοντος έτους θα πραγματοποιηθεί προς το τέλος του 2019, η βασική υποχρέωση που θα τους ανοίξει και την πόρτα της νέας ρύθμισης περιορίζεται στην καταβολή της ελάχιστης εισφοράς.

Η ρύθμιση θα αφορά οφειλές που έχουν δημιουργηθεί έως και 31/12/2018. Οι δόσεις μπορεί να φθάσουν έως και τις 120, με ελάχιστη καταβολή τα 50 ευρώ. Για τους αγρότες, η ελάχιστη δόση ορίζεται στα 30 ευρώ.

Για τους εργοδότες με οφειλές προς το πρώην ΙΚΑ προβλέπει την αποπληρωμή σε 120 δόσεις, με 50% έκπτωση στα πρόστιμα. Αν η εξόφληση της βασικής οφειλής γίνει εφάπαξ, τότε η έκπτωση στα πρόστιμα θα είναι στο 100%.

Για τις οφειλές μη μισθωτών που έχουν δημιουργηθεί μεταξύ 2002 και 2016 δίνεται η δυνατότητα επανυπολογισμού με το νέο καθεστώς των ασφαλιστικών εισφορών των μη μισθωτών. Οι παλαιότερες (έως και το 2001) και οι μεταγενέστερες οφειλές (των ετών 2017 και 2018) παραμένουν ως έχουν, με κούρεμα προσαυξήσεων 85%.

Ειδικά για την περίοδο του επανυπολογισμού, και ανάλογα με τον εργασιακό βίο του οφειλέτη, οι δόσεις εκτιμάται πως για την πλειονότητα θα υπολογισθούν σε εισφορές από 157 ευρώ για οφειλέτες προερχόμενους από τον πρώην ΟΑΕΕ (κύρια σύνταξη και υγεία) έως 222 ευρώ για οφειλέτες δικηγόρους και μηχανικούς που έχουν χρέη για κύρια σύνταξη, επικουρική, υγεία και πρόνοια. Στα 181 ευρώ τον μήνα διαμορφώνονται οι εισφορές που θα αποτελέσουν την βάση υπολογισμού, για γιατρούς του πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΑΥ, εφόσον έχουν οφειλές για κύρια σύνταξη, υγεία και πρόνοια.

Από τον επανυπολογισμό ενδέχεται να ωφεληθούν και οι περίπου 80.000 εγκλωβισμένοι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες που είναι κατά κύριο λόγο άνω των 62 ετών αλλά δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν λόγω χρεών που εκτιμώνται σε 3,5 δισ. ευρώ. Εφόσον επιλέξουν τον επανυπολογισμό, θα δουν την οφειλή τους να μειώνεται κατά 60% με 65%. Βέβαια, σημαντική (ενδέχεται να αγγίζει και το 50%) αναμένεται η μείωση της μελλοντικής σύνταξής τους, καθώς το ποσό υπολογίζεται με βάση τις εισφορές που έχουν καταβληθεί.

Προσοχή: Η ρύθμιση των 120 δόσεων χάνεται αν δεν καταβληθεί ποσό που αντιστοιχεί σε 2 δόσεις της ρύθμισης, αν δεν καταβληθούν βεβαιωμένες οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά την 1/1/2019 ή αν δεν καταβληθούν εντός 3 μηνών από την άρση της αναστολής, οι οφειλές που κατά την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση τελούσαν σε αναστολή είσπραξης και δεν υπήχθησαν, με επιλογή του οφειλέτη, στη ρύθμιση.

Στην περίπτωση των μελλοντικών συνταξιούχων, η ρύθμιση χάνεται επίσης αν δεν καταβληθεί το σύνολο των δόσεων που αντιστοιχούν στο διάστημα από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης έως την επίδοση της απορριπτικής απόφασης.

Ωστόσο, η ρύθμιση δεν χάνεται αν οι οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά την 1/1/2019 τελούν σε αναστολή είσπραξης, διοικητική, δικαστική ή εκ του νόμου, ή έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, οι όροι της οποίας τηρούνται.

Να σημειωθεί, τέλος, ότι η υπαγωγή στις νέες ρυθμίσεις θα ισχύσει έως τις 30/9/2019.

ΟΦΕΙΛΕΣ ΠΡΟΣ ΕΦΟΡΙΑ
Στα 20 ευρώ το ελάχιστο ποσό της δόσης

Οι έχοντες εισοδήματα έως 10.000 ευρώ είναι οι «τυχεροί» της ρύθμισης των 120 δόσεων για χρέη προς την εφορία. Και αυτό, διότι γι’ αυτούς δεν προβλέπονται εισοδηματικά κριτήρια και μπορούν να επωφεληθούν στο έπακρον από τη νέα ρύθμιση. Στους ευνοημένους είναι και όσοι αποφασίσουν να αποπληρώσουν τα χρέη τους εφάπαξ, καθώς η ρύθμιση προβλέπει πλήρη διαγραφή των προσαυξήσεων.

Η νέα ρύθμιση δεν θα προβλέπει περιουσιακά κριτήρια παρά μόνο εισοδηματικά, δεν θα υπάρχουν «κόφτες» αντίστοιχοι με αυτούς που προβλέπει το πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας και σε γενικές γραμμές πρόκειται για μια ιδιαίτερα γενναιόδωρη ρύθμιση για τους οφειλέτες του Δημοσίου.

Ωστόσο, από τις 10.000 ευρώ και πάνω θα ενεργοποιούνται τα εισοδηματικά κριτήρια. Αυτό σημαίνει ότι θα λαμβάνεται υπόψη η ικανότητα αποπληρωμής του χρέους σε σχέση με το ετήσιο εισόδημα του οφειλέτη.

Το οικονομικό επιτελείο έχει δημιουργήσει έναν αλγόριθμο με βάση τον οποίο προκύπτει η ετήσια ικανότητα του οφειλέτη. Για παράδειγμα, για οφειλέτη με ετήσιο εισόδημα 10.001 ευρώ, το υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει ότι η ετήσια ικανότητα αποπληρωμής ανέρχεται περίπου στο 4% του ετήσιου εισοδήματος. Δηλαδή, ότι μπορεί να δίνει 400 ευρώ τον χρόνο (33 ευρώ τον μήνα). Αν υποθέσουμε ότι ο ανωτέρω χρωστάει στην εφορία 3.000 ευρώ (3.000:33) θα αποπληρώσει την οφειλή του σε 91 δόσεις. Στην περίπτωση που ο ίδιος φορολογούμενος έχει οφειλές ύψους 5.000 ευρώ, θα έχει δικαίωμα αποπληρωμής του χρέους σε 120 δόσεις.

Οσο αυξάνεται το εισόδημα, τόσο θα αυξάνεται και η ετήσια ικανότητα αποπληρωμής. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που φορολογούμενους έχει εισόδημα 15.000 ευρώ, υπολογίζεται από το οικονομικό επιτελείο ότι η ικανότητα αποπληρωμής ανέρχεται στο 6%-7% επί του εισοδήματος. Σύμφωνα με παράγοντα του οικονομικού επιτελείου, η πλατφόρμα που θα υποδέχεται τις αιτήσεις των οφειλετών θα τεθεί σε λειτουργία εντός του Mαΐου. Ειδικότερα, η νέα ρύθμιση θα προβλέπει:

• Για εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ οι φορολογούμενοι με οφειλές στην εφορία θα υπάγονται κατευθείαν στο καθεστώς των 120 δόσεων, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια.
• Για εισοδήματα από 10.001 ευρώ έως 15.000 ευρώ θα υπολογίζεται ετήσια δόση ίση με το 4%-5% του εισοδήματος. Τα κλιμάκια και τα ποσοστά θα τροποποιούνται ανά 5.000 ευρώ. Από 15.001 έως 20.000 ευρώ υπολογίζεται ετήσια δόση που θα ανέρχεται στο 7%-8% του εισοδήματος. Για παράδειγμα, φορολογούμενος με εισόδημα 12.000 ευρώ και χρέος 4.000 ευρώ, θα μπορεί να αποπληρώσει το χρέος του σε 100 μήνες καταβάλλοντας 40 ευρώ τον μήνα.
• Οσοι φορολογούμενοι προβούν σε εφάπαξ καταβολή των οφειλών τους θα απαλλαχθούν στο 100% από τις προσαυξήσεις και τα πρόστιμα.
• Το ελάχιστο ποσό της δόσης θα είναι 20 ευρώ.
• Θα αναστέλλεται η λήψη αναγκαστικών μέτρων για τους φορολογουμένους που εντάσσονται στη ρύθμιση.
• Η ρύθμιση θα έχει ως πεδίο εφαρμογής τα χρέη που δημιουργήθηκαν έως την 31η/12/2018.
• Η πλατφόρμα θα παραμείνει ανοικτή για διάστημα τριών μηνών.
• Η ρύθμιση αφορά μισθωτούς, συνταξιούχους, επιτηδευματίες που έκλεισαν τα μπλοκάκια τους, ανέργους, αγρότες ειδικού καθεστώτος και γενικώς όσους εξαιρούνται από την υπαγωγή στον εξωδικαστικό μηχανισμό και δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα.
• Η πάγια ρύθμιση θα παραμείνει στις 12 δόσεις και αργότερα θα εξεταστεί ο διπλασιασμός ή ο τριπλασιασμός της.